مأموریتهای ویژه » پایش و ارزیابی پژوهش و فناوری
پایش و ارزیابی بخشهای آموزش، پژوهش و فناوری کشور
پژوهش و توليد علم و فناوری از مهمترین عناصر رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، صنعتی و سياسی كشور بهحساب میآيد و تجربه کشورهای پیشرو و اقتصادهای نوظهور نشان میدهد که توفيق در اين زمينهها در صورتی محقق میشود كه در برنامهريزیهای هدفمند و كلان كشور، توجه مناسبی به امر پژوهش و فناوری صورت پذيرد. تاكنون كشوری در جهاندیده نشده است كه بدون توسعه همهجانبه علمی به توسعه اقتصادی و صنعتی برسد. بنابراين لازم است پژوهش و فناوری بهعنوان يك مسئله حياتی و نيروی محركه پيشرفت و توسعه پايدار و رسيدن به رفاه و استقلال واقعی جامعه در اولويت قرار گيرد. برای ارائه برنامههای واقعبینانه و اثربخش در حوزه علم، فناوری و نوآوری، در اختيار داشتن درک مناسب از وضعيت عملکرد کشور امری ضروری است. لذا مشاهده میشود که بسياری از کشورهای جهان و سازمانهای بینالمللی به دنبال ارائه چارچوب مناسب برای ارزيابی وضعيت پيشرفت خود در حوزه اقتصاد دانشبنيان هستند که در اين ميان میتوان به گزارشهای منتشرشده توسط سازمان توسعه همکاریهای اقتصادی، سازمان همکاری آسيا و اقيانوسيه، بانک جهانی و همچنين مطالعاتی که بهوسيله کشورهای برزيل، کره جنوبی، سنگاپور، استراليا و … در اين زمينه انجامگرفته است، اشاره نمود.
در ايران نيز طی سالهای گذشته دولتها بهمنظور دستيابی به اهداف مندرج در اسناد بالادستی در حوزه علم و فناوری سياستها، برنامهها و اقدامات متعددی را ساماندهی و اجرايی نمودهاند. برای سنجش ميزان همراستايی سياستها با اهداف اسناد بالادستی و ارائه تصوير واقعی و شفاف از وضعيت علم، فناوری و نوآوری کشور لازم است وضعيت علم، فناوری و نوآوری کشور با استفاده از شاخصهای ملي و بینالمللی مورد پايش و ارزيابی قرار گيرد.
بدين منظور بر اساس ماده ۳ آییننامه اجرايی نظام پايش و ارزيابی علم، فناوری و نوآوری کشور (مصوب بيستمين جلسه شورای عالی علوم، تحقيقات و فناوری) وزارت علوم، تحقيقات و فناوری متولی تهيه گزارش پايش و ارزيابی بخش آموزش، پژوهش و فناوری کشور شد که وزير محترم علوم طی ابلاغی مأموريت اجرای آن را به مرکز تحقيقات سياست علمی کشور محول نمود.
در اين طرح باهدف تحليل وضعيت علم، فناوری و نوآوری ايران در حوزههای پژوهش و فناوری، آموزش عالی و عمومی، روندهای چهار سال گذشته، تحليل و شناسايی مهمترین چالشها و مسائل فراروی پژوهش و فناوری با توجه به شاخصهای ارزیابیشده، يک مطالعه پيمايشی در خصوص وضعيت علم و فناوری و نوآوری در کشور انجام خواهد شد. بدين منظور در گام اول شاخصها و معيارهای ارزيابی با توافق بين کارفرما و مجری نهايی خواهد شد. همچنين، قلمرو زمانی و مکانی پيمايش نيز در اين مرحله موردتوافق قرار خواهد گرفت. سپس بر مبنای شاخصها و قلمرو تعیینشده پيمايش موردنظر انجام خواهد شد. پس از جمعآوری دادههای موردنظر، تجزیهوتحلیلهای موردنیاز نيز در مورد اين دادهها انجام خواهد گرفت و درنهایت نتايج تحليل خواهند شد.