گزارشهای سیاستی » نقش رهبری در توسعه فناوری، تبیین مرجعیت علمی در اندیشه و گفتار مقام معظم رهبری؛ زمستان ۱۴۰۰
عنوان گزارش : نقش رهبری در توسعه فناوری، تبیین مرجعیت علمی در اندیشه و گفتار مقام معظم رهبری؛ زمستان ۱۴۰۰
تاریخ انتشار : 1400/11/16
توضیحات :
دستیابی به «مرجعیت علم و فناوری» در بیانات مقام معظم رهبری، اسناد بالادستی نظام و سیاستهای کلان کشور در حوزه علم، فناوری و نوآوری به شکلهای مختلف اشاره شده است. به نظر میرسد رسیدن به چنین جایگاهی بدون مداقّه کافی بر مفاهیم، ابعاد و کارکردهای آن، میسر نگردد؛ مضافاً ترم علمی «مرجعیت علمی» نخستین بار توسط مقام معظم رهبری در دیدار با دانشجویان و اساتید دانشگاه امام صادق (ع) در روز عید غدیر، ۲۹ دی ماه ۱۳۸۴ مطرح گردید که دیدگاهها و تعابیر متعددی را در پی داشت. برخی از این دیدگاهها عطف به ماسبق بوده و مرجعیت علمی را واژهای دانسته که مصداقهای آن در ادوار مختلف تاریخ تمدن اسلامی- ایرانی اتفاق افتاده است (قبادی، ۱۳۸۵). برخی دیگر مرجعیت علمی را ناظر به آینده پیشرفتهای علم و فناوری در بیانات رهبری دانسته که مرجعیت علمی بهگونهای است که«دنیا از نظرات ما استفاده کند» و «جوینده دانش، طالب علم، مجبور باشد بیاید سراغ شما، سراغ کتاب شما» مدنظر است. بنابراین با این تعبیر مرجعیت علمی، ایجاد بنای مستقل علمی با استفاده از فرهنگ اسلامی- ایرانی است (رودی، ۱۳۸۹). نظر به اهمیت نقش اندیشه و گفتار رهبری در شکلگیری و توسعه «مرجعیت علمی». به عنوان یکی از موضوعات حائز اهمیت در نظام علم و فناوری کشور، این گزارش با رویکرد سیاستپژوهی و بکارگیری روش تحلیل مضمون به دنبال استخراج مدل مفهومی از مفاهیم، ابعاد و کارکردهای مرجعیت علمی بر مبنای بیانات ایشان در این خصوص طی حدود بیست سال گذشته است. بدین منظور این گزارش متشکل از سه بخش تدوین شده است؛ در بخش نخست پیشینه مضمون مرجعیت علمی در بیانات مقام معظم رهبری مطرح شده و در بخش دوم روششناسی تحلیل مضمون و گامهای آن متناسب با موضوع پژوهش ارائه میشود. سپس در بخش سوم نتایج حاصل از تحلیل انجام شده به تفکیک گامهای پژوهش و مدل مفهومی حاصل از آن گزارش میگردد.