عنوان طرح : نقشه راهی برای نوآوری در کاربردهای صلح آمیز فناوری هسته ای در ایران (با نگاه ویژه بر کاربرد پرتوها در صنعت)
سال انتشار : 1400
مجری : زهرا سلطانی
چکیده :
امروزه بررسی نقش آینده انرژی هستهای توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. یکی از مهمترین موارد استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای تولید برق از طریق نیروگاههای اتمی میباشد، که به دلیل محدودیت منابع فسیلی و رشد و توسعه اجتماعی و اقتصادی تولید برق از طریق انرژی هستهای امری ضروری و لازم است. برخی از کاربرد فناوریهای هسته ای در صنعت شامل نشتیابی، دبیسنجی، چگالیسنجی، کشف عناصر نایاب در معادن، ردیابی ایزوتوپی در کشف و استخراج سیالات نفتی میباشد. مهمترین کاربردهای فناوری هستهای در محیطزیست شامل تصفیه سیستمهای گازی، مایع و حالتجامد بر پایه فناوری هستهای است. در بخش کشاورزی شامل اصلاح بذر، ضدعفونی موادغذایی و افزایش زمان انبار محصولات کشاورزی میباشد. بسیاری از کشورها به دنبال دستیابی به انرژی هستهای در راستای حفظ استقلال ملی حاکمیت خود در نظام کنونی جهانی هستند. امری که دستیابی به آن به اقتدار سیاسی کشورها میافزاید و در فرآیندهای دیپلماتیک و قراردادهای بین المللی بسیار تأثیرگذار است. در این راستا، از جمله مهمترین هدفهای کلی و راهبردهای کلان جمهوری اسلامی ایران در برنامه توسعه انرژی هستهای در زمینه کاربردهای فناوریهای هستهای عبارت است از:
- استفاده از علوم و فنون هستهای در صنایع، کشاورزی، پزشکی و خدمات.
- ایجاد خدمات فنی مورد نیاز کشور در زمینه علوم فنون هستهای.
کشور ما با پیشرفت در حوزه کاربردهای صلحآمیز فناوری هستهای نه تنها میتواند نیاز داخلی را مرتفع نماید بلکه میتواند در آینده نزدیک به بازار صادرات صنعت هستهای وارد شود. بازاری انحصاری و پرسود که در دست کشورهای بزرگ بوده است. بنابراین دستیابی به دانش کاربردهای فناوری هستهای و کاربردهای نوآورانه مطابق با نیاز صنایع داخلی، میتواند در افزایش میزان تولید ناخالص داخلی و جلوگیری از خروج ارز از کشور نقش مؤثری ایفا کند. با این اوصاف با توجه به دورنمای اهمیت صنعت هستهای، باید نقشه راهی متناسب با امکانات بالقوه کشور، سرلوحه فعالیتهای صنایع مختلف و سازمان انرژی اتمی باشد. با توجه به گستردگی کاربرد پرتوها در صنایع مختلف، در این پژوهش سعی بر آن شده است که با توجه به اهمیت موضوع حفاظت از محیطزیست و پیادهسازی سیاستهای اقتصاد کمکربن که از اهداف مهم کاربردهای صلحآمیز فناوری هستهای به شمار میرود، نقشه راه کاربرد فناوری هستهای در محیطزیست تدوین گردد.