اخبار » نشست سیاست علمی و دورنمای تکنولوژیک کشور به صورت مجازی برگزار شد
نشست سیاست علمی و دورنمای تکنولوژیک کشور به صورت مجازی برگزار شد
تاریخ انتشار: 1400/04/09
نشست سیاست علمی و دورنمای تکنولوژیک کشور ۸ تیرماه ۱۴۰۰ با حضور دکتر حامد بیکران بهشت عضو هیات علمی گروه مطالعات نظری علم فناوری و نوآوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به عنوان دبیر جلسه و دکتر شاپور اعتماد استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران و دکتر شهاب اعتماد از دانشگاه نیوجرسی برگزار گردید. دکتر بیکران بهشت در ابتدای جلسه عنوان نشست را بیان کردند و ضمن اعلام عدم حضور دکتر جواد صالحی، رئیس مرکز کوانتوم و استاد دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف در نشست، دکتر شاپور اعتماد و دکتر شهاب اعتماد را معرفی کرد. در ابتدای جلسه دکتر شاپور اعتماد گفت: بحث یک جنبه تاریخی و یک جنبه مفهومی دارد و در ادامه نقل قولی را از آخر کتاب انقلاب در انقلاب رژی دبره -چقدر برای یک مورخ سخت است که با گذشته معاصر شود- بیان کرد و افزود: ژی دبره مفهومی متناقضی را با عنوان سقوط قطار مطرح میکند.
دکتر اعتماد ادامه داد: بحث جنبههای مختلفی داد، انتقال تکنولوژی، علم، تبادل دانش، فرهنگ، هنر و صنعت محور بحث ما هستند. بحث را با راز دانش میتوان شروع کرد. از زمان جدایی گونه انسان و نئاندرتالها و زمانی که نئاندرتالها به دست هجوم انسانها از بین میروند میتوان صحبت کرد. اینکه انسان اهل کوچ است و قبل از کوچ با مهاجم شدن به نوعهای دیگر شروع به کار میکند. اگر مردمشناسان و مورخان تکاملی را در نظر بگیرید، انسان برای اولین بار به معنای ارسطویی کلمه انسان میشود. انسان موجودی است ناطق که دارای زبان است و به وسیله زبان اجتماع را میسازد، برنامهریزی میکند و ابزارمند میشود.
بعد از سپری کردن این دوره در تاریخ به مناسک کفن و دفن میرسیم. که در این زمان با روحانیت روبرو میشویم. با این اصل که روح انسان جاودانه است و در این دوره قشری ایجاد میشود به نام روحانیت که متولی سلامت نفس و روح ما است. بنابراین تاریخ دین از اینجا شروع میشود. وی در ادامه توضیحاتی را در مورد تاریخ سه هزار سال قبل از میلاد و دوران هخامنش بیان کرد و بعد از توضیحاتی در مورد جنگ ایران و یونان و هژمونی یونان و پیروز شدن آنها، به انتهای تاریخ سه هزار سال و آستانه ورود به اسلام در قرن ششم و هفتم اشاره کرد که از دل دین اسلام، نظام حقوقی استثنائی بر میآید. دکتر شاپور اعتماد بعد از توضیحاتی در مورد منشاء فلسفه یونانی بیان کرد: زمانی که از علم صحبت میکنیم منظورمان علم ارسطویی و سینوی و گالیهای است که اینها در امتداد هم هستند.
استاد موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران ادامه داد: انقلاب علمی در یک چارچوب سرمایهداریِ اولیه و قرون وسطایی اتفاق میافتد. اما چیزی که تکنولوژی عنوان میدهیم در چارچوب سرمایهداری همزمان با انقلاب صنعتی اتفاق میافتد بیان میشود که تقدم با علم و تاخر با تکنولوژی و صنعت است، از طرفی هم میتوان این تقدم و تاخر را به هم زد، به این صورت که با توجه به فرمولی که هایدگر و آلنوایت ابداع میکنند، تقدم تاریخی با علم بوده ولی تقدم وجودی با تکنولوژی. زمانی که صحبت از تبادل دانش، تکنولوژی، مبادلات هنری، فرهنگی و… میکنیم، مساله پر دامنه و در چارچوب فرهنگ است که این فرهنگ محورش زبان انسان است.
وی همچنین گفت: دیدی که من القا میکنم این است که هر کشوری که میخواهد پا به عرصه علم بگذارد باید انقلاب علمی را از نو ایجاد کند. در چارچوب فرهنگ ما هم نوعی انقلاب علمی و در قرن بیستم وقوع پذیرفته. انتهای این انقلاب را می توان مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تحصیلات تکمیلی در نظر گرفت که در آن همه مدارج تحصیلی باید در چارچوب دانشگاه رخ دهد و نمیتوان تا لیسانس را اینجا خواند و برای اخذ دکترا به آمریکا رفت. این جایی است که پای علم به طور قطعی به کشور ما باز شد.
در ادامه دکتر شهاب اعتماد در مورد پروژه بینالمللی مشترکی که با آقای دکتر جواد صالحی داشتند توضیحاتی ارائه کرد و دکتر شاپور اعتماد با توجه به این توضیحات گفت: سیاست علمی جاری ما چیست و چرا این سیاست علمی به سرانجام نیکی نرسیده است و چرا ما بیشتر و بیشتر در تکنولوژی غرق میشویم و علم سینوی، گالیهای و ارسطویی را فراموش کردهایم و به علم پشت میکنیم.
دکتر شاپور اعتماد ادامه داد: علم از طریق نهادها به کشور میرسد. یکی از مظاهر اروپای قرون وسطی نظام دانشگاهی بود که آنها از سیستم آموزشی مسلمانان که اوقاف، که حمایت مالی آن زمان بود، اقتباس کردند. قدم بعدی را هومبلت با ایجاد دانشگاههای آموزشی و تحقیقاتی برمیدارد. قدم بعدی ما مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد تحصیلات تکمیلی است که پیشتر بیان شد و بعد از آن به طور ناگهانی «تولید علمی» ما آغاز شد. وی در ادامه گفت: که زمانی به دلیل تقابل نگاه سیاستمداران و علم، دوران افول داشتیم که با فائق آمدن بر این دشمنی، پیشرفت خوبی حاصل شد. وی بعد از توضیحاتی در مورد تصمیم دکتر عارف معاون ریاست جمهوری در زمان آقای خاتمی در مورد اقتباس از سیاست علمی آمریکا و سیاست روز، بیان کرد. دکتر شاپور اعتماد افزود: سیاست آمریکا بعد از جنگ حالتی سینوی داشت. یعنی از یک طرف شفا مطرح است و از طرف دیگر قانون. اشتباه دکتر عارف این بود که سیاست نانوتکنولوژی آمریکا را هم اقتباس کرد. در حالی که سیاست علمی با سیاست تکنولوژی تعارض دارد.
اعتماد در پایان اظهار کرد :مشکلی که در سیاست علمی میبیند این است که خود را کاملا غرق در تکنولوژی و مهندسی کرده ولی مهندسی با علم متفاوت است و آنچه در این میان از دست دادهایم نهاد علم است. نهاد علم ماهیتی اخلاقی دارد و ما آن را از دست دادهایم. بنابراین در سیاست علمی کشور شکست خوردهایم.