اخبار » نشست بودجه عمومی تحقیق و توسعه: چارچوبی برای تخصیص ارزیابی عملکرد برگزار شد
نشست بودجه عمومی تحقیق و توسعه: چارچوبی برای تخصیص ارزیابی عملکرد برگزار شد
تاریخ انتشار: 1400/12/16
نشست «بودجه عمومی تحقیق و توسعه: چارچوبی برای تخصیص ارزیابی عملکرد» به همت گروه تأمین مالی و اقتصاد علم، فناوری و نوآوری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در تاریخ 14 اسفندماه 1400 برگزار شد و دکتر پریسا علیزاده عضو هیأت علمی مرکز به سخنرانی و ارائه نتایج طرح پژوهشی «ارائه چارچوبی برای تخصیص بودجه عمومی تحقیق و توسعه با استفاده از بهینه سازی استوار» پرداخت.
در ابتدا دکتر علیزاده با اشاره به اینکه مشارکت سازمان برنامه و بودجه، دبیرخانه شورای عالی عتف و وزارت عتف در تدوین و ارزیابی عملکرد بودجه عمومی تحقیق و توسعه ضروریست، گفت در سالهای اخیر محدودیت منابع دولتی بیش از پیش تشدیده شده و توجه به این موضوع در تخصیص بودجه اهمیت پیدا کرده است. لذا این طرح پژوهشی به دنبال ارائه مدل بهینهسازی تخصیص بودجه فعالیتهای پژوهشی و درنتیجه صرفهجویی در بودجه بوده است. در ادامه عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به ارائه مختصری از پروژه پرداخت و افزود دولتها ابزارهای سیاستی مختلفی را متناسب با گروههای هدف مختلف به کار میگیرند تا هزینهکرد تحقیق و توسعه در سطح ملی افزایش پیدا کند. «تخصیص های بودجهای دولت برای تحقیق و توسعه یا تأمین مالی تحقیق و توسعه توسط دولت» در دسته ی حمایتهای مالی مستقیم قرار میگیرد و شامل همه اعتبارات هزینهای تخصیص یافته ای است که از محل منابع پیشبینی شده درآمد دولت در چارچوب بودجه (مانند مالیات، درآمدهای نفتی وغیره) تأمین میشوند. این منابع صرفاً شامل منابعی است که از طریق فرآیند تصویب بودجه مشخص و سپس تأمین شده باشد. در ادامه وی به جایگاه ویژه رویکرد نظام مند و راهبردی برای ارزیابی عملکرد دانشگاهها با هدف تخصیص منابع، به ویژه در کشورهایی که دولت نقشی غالب در نظام نوآوری دارد تأکید کرد.
دکتر علیزاده پس از مرور کلیاتی از مبحث تخصیص بودجه و بودجهریزی مبتنی بر عملکرد، به ارائه نتایج پیاده سازی مدل و پیشنهادهای سیاستی پرداخت و گفت با توجه به اینکه حصول بروندادهای تحقیق و توسعه با عدم قطعیت همراه است، روشهای بهینه سازی تخصیص بودجه بر اساس عملکرد باید با رویکردهای مناسبی نظیر بهینهسازی استوار تقویت شوند. پیادهسازی مدلها نشان میدهد با تخصیص بهینه بودجه علاوه بر صرفهجویی در بودجه، برونداد حاصل نیز طی زمان بهبود پیدا می کند. وی افزود، روشهای ریاضی مبنای اولیه قابل اتکایی برای تصمیمگیریهای سیاستی فراهم میکنند. هرچند به دلیل محدودیت در دادهها، بعضا ناچاریم فروض سادهکنندهای برای مسأله در نظر بگیریم. همچنین، این پژوهش بار دیگر ضرورت شفاف سازی و دقیق تر شدن ردیف های بودجه تحقیق و توسعه و تفکیک آنها از فعالیت های غیرپژوهشی را نشان داد. همچنین، استقرار و بروزرسانی دقیق و مستمر پایگاه دادههای عملکردی دانشگاهها، تدقیق سنجه های عملکردی در برنامه های تحقیق و توسعه مندرج در قوانین بودجه سنواتی، استقرار نظامهای ثبت دقیق فعالیتهای پژوهشی در دانشگاهها برای تخمین دقیق منابع تخصیص یافته به تحقیق و توسعه از جمله اقداماتی است که باید مورد توجه سیاستگذاران قرار گیرد.
در پایان این نشست مجازی حاضرین در جلسه به ارائه سوالات و پیشنهادات پرداختند.