اخبار » به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد؛ دیپلماسی علمی: مفاهیم، چالشها و راهکارها
به مناسبت هفته پژوهش برگزار شد؛ دیپلماسی علمی: مفاهیم، چالشها و راهکارها
تاریخ انتشار: 1400/09/23
به مناسبت هفته پژوهش، روز دیپلماسی علمی و مرجعیت علمی نشستی با همکاری مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با عنوان دیپلماسی علمی: مفاهیم، چالشها و راهکارها در تاریخ یکشنبه ۲۱ آذر ماه ۱۴۰۰در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور برگزار گردید.
به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، نشست دیپلماسی علمی: مفاهیم، چالشها و راهکارها با سخنرانی دکتر الهه کولایی استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، دکتر طاهره میرعمادی استاد پژوهشکده مطالعات فناوریهای نوین سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و دکتر مرتضی علی بیرنگ رئیس سابق مرکز تعاملات بینالمللی علم و فناوری برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر الستی مدیر گروه مطالعات نظری علم و فناوری مرکز تحقیقات طی توضیحاتی در مورد موضوع و ضرورت نشست، اطلاعاتی در مورد سخنرانان ارائه کرد.
دکتر الهه کولایی به عنوان اولین سخنران نشست در ابتدا ضمن تشکر از عوامل برگزار کننده نشست و فراهم کردن فرصت مناسب برای ارائه مطالب در این حوزه ، ضرورت پرداختن به دیپلماسی علمی را بیان کرد. وی اظهار امیدواری کرد که نتایج پژوهشها و همکاریهای دانشگاهها و مراکز پژوهشی به حوزه اجرا و تصمیمگیری ورود پیدا کند و شاهد تغییراتی در این زمینه در کشور باشیم.
وی مساله مهم را تحولاتی دانست که در نظام بینالمللی روابط بین کشورهای جهان ایجاد شده است و روابط بین الملل وارد حوزه جدیدی شده و از شیوههای سنتی و کلاسیک قبل خود عبور کرده است.
دکتر کولایی در ادامه افزود: در جهان امروز رقابت فشرده ای بین کشورها وجود دارد که باید تلاش کنیم از آن عقب نمانیم و با شعار و صرف سیاستگذاری و برنامه ریزی های تئوریک راه به جایی نمیبریم. وی تاکید کرد: باید دستاوردهای دانشمندان و پژوهشگران و نخبگان علمی را وارد حوزه اجرایی و تصمیمگیری کرد.
استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران در پایان گفت: کشور منابع مختلف قدرت دارد. منابع انسانی مهمترین منبع در دانشگاههاست. به منابع انسانی کارآمد و نخبگان علمی نیاز داریم که در جهت رفع مسائل عمومی سهیم باشند.
در ادامه دکتر طاهره میرعمادی، هدف از برگزاری این نشست را بررسی و مداقه در مورد حلقه رابط بین سیاستگذاری و دیپلماسی در حوزه علم و فناوری و سیاستگذاري عمومی، خط مشی گذاري توسط دولت براي حل مسئله (دلمشغولی عمومی) دانست و گفت: دیپلماسی علم و فناوري حاصل تلاقی دو دنیاي متفاوت، یعنی جامعه دیپلماتیک و جامعه علمی است. دو دنیاي متفاوت از این نظر که اولی بر سلسله مراتب و تاریخ تکیه دارد و دومی بر ارزشیابی هم ترازان ونگرش به سوي آینده تاکید می ورزد. اولی بر اصولی معتقد است که عمدتا ً بر گرفته از حق حاکمیت دولت در چارچوب مرزهاي ملی است و دومی با قوانینی سروکار دارد که داراي حقیقتی یکسان در سراسر جهان هستند. آنچه این دو عرصه نامتجانس و نابرابر را کنار هم قرار میدهد، واقعیات جهان امروز و ضروریات ناشی از آن است.
دکتر میرعمادی در ادامه افزود: مجموعه درس هاي گرانبها به ما میآموزد که هم زمانی و همراستایی بین سیاست خارجی و آمیخته سیاستگذاري عمومی کشور تنها با درك متوازن جامعه از امنیت ایجاد میشود. این درك ناشی از مسئله یابی فرایند توسعه در یک جامعه در یک فضاي گفتگویی است.
وی افزود: دیپلماسی علم و فناوري تنها در خدمت اهداف توسعه کشورمفهوم دارد. هدف اصلی دیپلماسی به طور کلی پیشبرد منافع ملی درصحنه بینالمللی است. در حالت برعکس، یعنی سیاست خارجی اهداف توسعه کشور را تعین کنند، منابع کشور براي رفع مسائل جامعه اختصاص نمی یابد. ابزار سیاستی تعالی مقام کشور در مرجعیت علمی ملهم از اهداف دیپلماسی علم و فناوري است که با هدف وجهه سازي انجام گرفته است. مهمترین شاخص اینکه سیاست خارجی در خدمت منافع ملی است.
استاد پژوهشکده مطالعات فناوریهای نوین سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران در پایان گفت: جامعه مدیران فناوري، حامی مراحل دستورکار سازي و ارزیابی دیپلماسی علم و فناوري میباشند.
دکتر علیمرتضی بیرنگ آخرین سخنران نشست نیز تجربه ده سال گذشته در حوزه دیپلماسی فناوری را مطرح کرد و خاطر نشان کرد سابقه دیپلماسی فناوری در کشور وجود داشته اما از سال ۹۲ فعالیت ها پررنگ تر شده است. وی افزود: برگزاری نشست۲های مختلف بر روند توسعه دیپلماسی فناوری در کشور کمک کرد و دو رویکرد در برگزاری نشستهای مختلف مورد نظر بود. اول اینکه با ارائه توانمندی های و دستاوردهای کشور به طرف خارجی جذابیت روابط سیاسی بیشتر میشد و دوم توقع ما از دستگاه دیپلملسی برای توسعه ظرفیت های فناوری نیز معین میشد.
وی در ادامه به تدوین سند جامعه روابط بینالملل کشور اشاره کرد و افزود: با تدوین این سند هماهنگی بین نقشه راه دستگاههای مختلف در حوزه دیپلماسی فناوری ایجاد شد.
دکتر بیرنگ در پایان اظهار امیدواری کرد از ابزارهای موجود در جهت توسعه مناسبات سیاسی استفاده کنیم و همواره برای ارتقاء توانمندی های موجود تلاش شود.