دبیرخانه شورای عالی عتف

در اجرای ماده ۹۹ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با هدف اصلی انسجام بخشیدن به امور اجرایی و سیاستگذاری نظام علمی، تحقیقاتی و فناوری کشور، قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تدوین شد و در تاریخ ۱۳۸۳/۵/۱۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. طبق ماده ۳ قانون یاد شده شورای عالی عتف با مأموریت راهبری و ارتقای توسعه علمی و فناوری کشور با رسالت سیاستگذاری و نظارت فرابخشی و هماهنگی بین بخشی در حوزه‌های علمی، فناوری و تحقیقاتی کشور و به ریاست رئیس جمهور تشکیل شد. اعضای شورای عالی عتف عبارتند از:
- رئیس‌جمهور؛
- وزیر علوم، تحقیقات و فناوری؛
- وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛
- وزیر آموزش‌ و پرورش؛
- دو تا چهار نفر از اعضای هیئت دولت به انتخاب هیئت دولت؛
- رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور؛
- رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها با اجازه ایشان؛
- دو نفر از اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات به انتخاب مجلس شورای اسلامی به‌عنوان ناظر؛
- رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
- رؤسای فرهنگستان‌های علوم، علوم پزشکی، هنر و زبان و ادبیات فارسی؛
- سه نفر از رؤسای دانشگاه‌های دولتی (یک نفر از دانشگاه‌های علوم پزشکی) به انتخاب شورای مرکزی دانشگاه‌‌های مربوطه؛
- یک نفر از رؤسای دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی؛
همچنین بر اساس ماده ۴ قانون یاد‌شده، وظایف و اختیارات شورای عالی عتف به‌صورت زیر تعیین شدند:
۱- اولویت‌بندی وانتخاب طرح‌های اجرایی بلندمدت سرمایه‌گذاری کلان در بخش‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری؛
۲- بررسی و پیشنهاد منابع مالی موردنیاز درحوزه‌های علوم، تحقیقات و فناوری.
علاوه بر وظایف مصرّح برای شورای عالی عتف در قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در سال‌های اخیر وظایف و اختیارات دیگری بر اساس مصوبات مجلس شورای اسلامی، هیئت وزیران و همچنین شورای عالی عتف بر عهده شورای عالی و دبیرخانه شورا گذاشته‌ شده است که عبارتند از:
— تکالیف در اجرای قانون حمایت از شرکتها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات؛
— تکالیف در اجرای آئین‌نامه نحوه تأسیس و توسعه مناطق ویژه علم و فناوری؛
تکالیف در راستای نظارت و پایش عملکرد اعتبارات تحقیقاتی کشور از جمله اجرای جزء یکم بند میم ماده ۲۲۴ قانون برنامه پنجم توسعه و اجرای قوانین
بودجه سنواتی در خصوص بحث یک تا سه درصد اعتبارات (بند ۱۱۶ قانون بودجه سال ۱۳۹۲)
—— تکالیف در مدیریت و راهبری طرح‌های کلان ملی
با توجه به آیین نامه داخلی شورا و آیین نامه کمیسیونهای تخصصی شورای عالی ( مصوب دومین جلسه شورا در تاریخ ۱۳۸۵/۰۲/۰۳ و همچنین براساس مصوبه‌های جلسه‌های سوم مورخ ۱۳۸۵/۰۷/۱۸ و سیزدهم مورخ ۱۳۹۲/۰۲/۲۴ ) ارکان شورای عالی عتف به شرح زیر تعریف میشوند:
کمیسیون دائمی
— کمیسیون‌های تخصصی
— دبیرخانه شورا
در ادامه هر یک از ارکان یاد شده، معرفی می‌شوند.
کمیسیون دائمی:
شورای عالی در اجرای بند ۱ از ماده ۴ شرح وظایف تفصیلی مصوب دومین جلسه شورای‌ عالی عتف و به منظور تسهیل و تسریع در انجام وظایف خود، مبادرت به تشکیل کمیسیون دائمی مطابق با ترکیب ماده ۵ آیین‌ نامه داخلی شورای عالی عتف کرده و در ماده ۶ آیین ‌نامه مزبور وظایف و اختیارات کمیسیون دائمی به شرح زیر تعریف شده است:
• تصمیم‌ گیری در مواردی از وظایف تفصیلی شورای عالی که از طرف شورا تفویض اختیار شود.
• بررسی و اظهارنظر در مواردی که از طرف شورای عالی ارجاع می‌شود.
اعضای کمیسیون دائمی، اشخاص حقیقی یا حقوقی مندرج در ماده ۵ آئین‌نامه داخلی شورای عالی هستند. طبق ماده یاد شده، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، رئیس کمیسیون دائمی و دبیرکل شورای عالی، دبیر کمیسیون دائمی است. اعضای حقیقی کمیسیون دائمی برای مدت چهار سال انتخاب می‌شوند.
کمیسیون‌های تخصصی:
مطابق با آیین‌ نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی عتف، به منظور تلفیق و هماهنگی سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات کمیسیون‌های تخصصی، کمیسیون تدوین و هماهنگی سیاست‌های علم و فناوری شکل گرفت و تا کنون یازده کمیسیون تخصصی مطابق با آئین‌ نامه یادشده برای ارائه مشاوره تخصصی در حوزه موضوعات مربوط به کمیسیون دائمی تشکیل شده است. عناوین کمیسیون‌های تخصصی عبارتند از:
۱. انرژی؛
۲. حمل ‌و نقل و عمران؛
۳. کشاورزی، آب و منابع طبیعی؛
۴. صنایع، معادن و فناوری اطلاعات و ارتباطات؛
۵. دفاع، امنیت ملی و سیاست ‌خارجی؛
۶. فرهنگ و تمدن؛
۷. مدیریت، اقتصاد و بازرگانی؛
۸. سلامت، امنیت غذایی و رفاه اجتماعی؛
۹. علوم انسانی، معارف اسلامی و هنر؛
۱۰. علوم پایه؛
۱۱. حقوقی و قضایی.
دبیرخانه شورا:
طبق ماده ۷ آیین نامه داخلی شورا‏‏ وظایف دبیرخانه به شرح زیر است:
• تنظیم برنامه و دستور جلسات شورای عالی و ابلاغ مصوبات شورا؛
• تصمیم‌سازی و پشتیبانی کارشناسی شورای عالی در همه زمینه‌های مندرج در شرح تفصیلی وظایف شورا؛
• برنامه‌ریزی برای تحقق سیاست‌های مصوب شورای عالی با تعامل فرابخشی؛
• پیگیری، انجام هماهنگی‌های فرابخشی، حمایت و نظارت بر اجرای مصوبات شورای عالی؛
• ارائه خدمات اداری، مالی و حقوقی به شورای عالی، کمیسیون دائمی، شوراها و دبیرخانه‌های تخصصی وابسته به شورای عالی؛
• تهیه گزارش‌های نظارت و ارزیابی؛
• اطلاع‌رسانی عمومی؛
• طبقه‌بندی، مستندسازی و حفظ و نگهداری اسناد مربوط به شورای عالی؛
• انجام سایر اموری که از طرف شورای عالی محول می‌شود؛

از جمله اقداماتی که در شورای عالی عتف و دبیرخانه شورا از ابتدا صورت گرفته می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تشکیل و سازماندهی دبیرخانه شورای عالی؛
• تشکیل کمیسیون‌های تخصصی (یازده کمیسیون تخصصی به همراه کمیسیون تدوین و هماهنگی سیاست‌های علم و فناوری به صورت کاملا فعال در دبیرخانه راه‌اندازی شده اند.)؛
• راه اندازی سامانه سمات ملی برای اجرای نظام ثبتی اطلاعات علم و فناوری؛
• تشکیل کمیته راهبری طرح‌های کلان ملی پژوهش و فناوری؛
• تنظیم گزارش عملکرد اعتبارات تحقیقاتی دستگاه‌ها در دبیرخانه و تأیید گزارش‌ها در شورای عالی؛
• تدوین آیین نامه‌ها و اسناد مرتبط با گزارشگیری از اعتبارات پژوهشی در دبیرخانه و تصویب در شورای عالی؛
• تدوین سایر آیین نامه ‌ها و اسناد در دبیرخانه و تصویب در شورای عالی.

مستندات